Teoretyczne zasady kształtowania kategorii „podmiotowość osobowości ucznia” w ukraińskiej, polskiej i rosyjskiej tradycji naukowej

The article analyzes the outlook and theoretical and methodological approaches to the analysis of the category of “agency of the personality of a pupil”. The author has identified similarities and differences in scientific research of Ukrainian, Polish and Russian scholars after analysing their views. It is indicated that they share an understanding of the importance of personality approach to the educational process. In this context, the views of Ukrainian, Polish and Russian researchers differ only in the directions of scientific research. It is found out that Polish scholars give considerable attention to applied aspects of the formation of agency of the personality of a pupil, except the analysis of the theoretical and methodological issues. Ukrainian scholars have a tendency to combine theoretical and methodological approaches towards the study of an agent nature of a person with the development of new educational technologies. Psycho-pedagogical orientation of the scientific research of Russian scientists makes it possible to provide the methodological basis for the development of a new educational paradigm.Autorka artykułu poddaje analizie stanowiska światopoglądowe i podejścia teoretyczno-metodologiczne do kategorii „podmiotowość osobowości ucznia”. Na podstawie rozważań poglądów naukowców ukraińskich, polskich i rosyjskich zdefiniowano podobieństwa i różnice w kierunkach ich poszukiwań naukowych. Podkreślono, iż łączy je przywiązanie wagi do aktualności indywidualnego podejścia do organizowania procesu edukacji. W tym kontekście poglądy ukraińskich, polskich i rosyjskich badaczy różnią się jedynie kierunkami poszukiwań naukowych. Udowodniono, iż oprócz dociekania zasad teoretyczno-metodologicznych, polscy naukowcy szczególną wagę przywiązują do aspektów stosowanych w kształtowaniu podmiotowości osobowości ucznia, które są dokładnie uzasadnione i opisane. Badacze ukraińscy dążą do połączenia podejść teoretyczno-metodologicznych w badaniach istoty podmiotowej jednostki ludzkiej z wypracowaniem nowych technologii pedagogicznych. Nastawienie psychologiczno-pedagogiczne w poszukiwaniach naukowych badaczy rosyjskich ustala ramy metodologiczne dla wypracowania nowego paradygmatu edukacyjnego